Της Άννας Κωνσταντουλάκη στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ
Λειτούργησε ως αίθουσα τέχνης, καφέ, εστιατόριο, wine bar. Σε λίγο καιρό το σπίτι της οικογένειας του καρδιολόγου Δημήτρη Φανουράκη, “το Μικρό Σαράι”, της οδού Ευρώπης, ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα οικοδομημάτων της βαλκανικής αρχιτεκτονικής, θα μετατραπεί σε ξενώνα φιλοξενίας Ελλήνων και ξένων επισκεπτών.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του αριχτέκτονα Κώστα Οικονομάκη, θα διαμορφωθούν 6 δίχωρες σουίτες προσαρμοσμένες στην αρχιτεκτονική φύση του οικοδομήματος.
Όπως μας είπε ο ίδιος, ο ξενώνας θα είναι έτοιμος να λειτουργήσει μέσα στο επόμενο δίμηνο. “Σε αυτό το σπίτι μεγαλώσαμε, μάς το άφησε η μάνα μου και ό,τι κάνουμε το κάνουμε με αγάπη και μεράκι”, ανέφερε στην “Π” ο ιδιοκτήτης του, καρδιολόγος Δημήτρης Φανουράκης, ο οποίος σημείωσε ότι ο αδελφός του, που ήταν συνδιοκτήτης, του το έκανε δωρεά εν ζωή και πλέον το οίκημα ανήκει αποκλειστικά στην οικογένειά του, ενώ τη διαχείρηση του ξενώνα θα αναλάβουν τα παιδιά του, Μαρία και Θωμάς.
“Ελπίζουμε να πάρει τη θέση που του αξίζει στην πόλη του Ηρακλείου. Μου το έχουν ζητήσει πάρα πολλοί για να το αγοράσουν, συνεχώς δέχομαι προτάσεις, αλλά δεν το πουλάω. Θέλω να μείνει στην οικογένεια”, σχολίασε ο γιατρός. Το “Μικρό Σεράι” χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, το 1880 περίπου, και εκεί κατοικούσε αρχικά η οικογένεια Τοσούνογλου.
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο “Μικρό Σεράι” κατέλυαν οι απεσταλμένοι των Κιοπρουλήδων, οι οποίοι, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, ήταν γνωστοί μάστορες της εποχής κυρίως γεφυροποιοί. Το 1933 το Μικρό Σεράι αγοράζεται από τον Θωμά Φανουράκη ως ανταλλάξιμο από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Ο Θωμάς Φανουράκης αναθέτει τότε την αναπαλαίωση και την ανακατασκευή του κτιρίου στον πιο γνωστό αρχιτέκτονα της εποχής, τον Κυριακού, ο οποίος “βάζει” όλο το μεράκι του και τις γνώσεις του και μετατρέπει το σπίτι σε στολίδι. Στο “Μικρό Σεράι” γεννιούνται λίγα χρόνια μετά τα αδέλφια Δημήτρης και Αντρέας Φανουράκης. Ο Δ. Φανουράκης είχε μιλήσει στην “Π” για το ιδιαίτερο αυτό κτίσμα σημειώνοντας: “Το ότι αυτό το κτίριο υπάρχει ακόμα και στολίζει την “άχαρη” πόλη μας, οφείλεται αποκλειστικά στη μητέρα μου, τη Μαρία Φανουράκη, η οποία παρά τις όποιες οικονομικές δυσκολίες – αν και χήρα με δυο παιδιά να σπουδάζουν – αντιστάθηκε σθεναρά στους εργολάβους που “ξεκλήρισαν” ολόκληρη την περιοχή με τις αντιπαροχές.
Το “Μικρό Σεράι”, αν δεν ήταν η Μαρία Φανουράκη, τώρα θα ήταν κι αυτό πολυκατοικία όπως τόσα άλλα διατηρητέα. Κάποτε ολόκληρη η οδός Ευρώπης ήταν ένα στολίδι από μόνη της με πολλά αρχοντικά παλιά κτίρια, βουβούς μάρτυρες μιας άλλης εποχής”. Τον Οκτώβριο του 1979 το “Μικρό Σεράι” χαρακτηρίστηκε διατηρητέο και 4 μήνες αργότερα, στις 26 Φεβρουαρίου του 1980, η απόφαση αυτή δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Κυβερνήσεως. Το κτίσμα είναι διώροφο αλλά σε ένα τμήμα του σχηματίζεται και τρίτο επίπεδο.
Στεγάζεται με ξύλινη κεραμοσκεπή. Η κάτοψή του αναπτύσσεται σε σχήμα Γ. Οι δυο πτέρυγες ανοίγονται σε ευρεία αυλή. Το ισόγειο είναι κατασκευασμένο από πέτρα ενώ οι όροφοι είναι ξυλόπηκτοι. Στο εσωτερικό του οικοδομήματος διατηρούνται σημαντικά κατασκευαστικά και λειτουργικά στοιχεία όπως χαμάμ, κρήνη, κόγχες και θυρώματα.
Η ευρεία χρήση του ξύλου χαρακτηρίζει μορφολογικά το κτίσμα. Στις όψεις δημιουργούνται με ξύλο ενδιαφέρουσες κατασκευαστικά και μορφολογικά λύσεις, μοναδικές στην πόλη: Παράθυρα εν σειρά υπέρθυρα, γείσα, ψευδοπαραστάσεις και ανοιχτοί εξώστες με τα κιγκλιδώματά τους. “Έχουμε δαπανήσει πάρα πολλά χρήματα για την αναπαλαίωσή του και αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι το Υπουργείο Πολιτισμού όχι μόνο δεν βοηθάει εκείνους που προσπαθούν να αναδείξουν τα διατηρητέα, αλλά τους ταλαιπωρεί αφάνταστα και τους γυρίζει την πλάτη. Όσοι έχουν σχετική εμπειρία καταλαβαίνουν πολύ καλά τι εννοώ”.
Όπως μας είπε ο ίδιος, ο ξενώνας θα είναι έτοιμος να λειτουργήσει μέσα στο επόμενο δίμηνο. “Σε αυτό το σπίτι μεγαλώσαμε, μάς το άφησε η μάνα μου και ό,τι κάνουμε το κάνουμε με αγάπη και μεράκι”, ανέφερε στην “Π” ο ιδιοκτήτης του, καρδιολόγος Δημήτρης Φανουράκης, ο οποίος σημείωσε ότι ο αδελφός του, που ήταν συνδιοκτήτης, του το έκανε δωρεά εν ζωή και πλέον το οίκημα ανήκει αποκλειστικά στην οικογένειά του, ενώ τη διαχείρηση του ξενώνα θα αναλάβουν τα παιδιά του, Μαρία και Θωμάς.
“Ελπίζουμε να πάρει τη θέση που του αξίζει στην πόλη του Ηρακλείου. Μου το έχουν ζητήσει πάρα πολλοί για να το αγοράσουν, συνεχώς δέχομαι προτάσεις, αλλά δεν το πουλάω. Θέλω να μείνει στην οικογένεια”, σχολίασε ο γιατρός. Το “Μικρό Σεράι” χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, το 1880 περίπου, και εκεί κατοικούσε αρχικά η οικογένεια Τοσούνογλου.
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο “Μικρό Σεράι” κατέλυαν οι απεσταλμένοι των Κιοπρουλήδων, οι οποίοι, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, ήταν γνωστοί μάστορες της εποχής κυρίως γεφυροποιοί. Το 1933 το Μικρό Σεράι αγοράζεται από τον Θωμά Φανουράκη ως ανταλλάξιμο από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Ο Θωμάς Φανουράκης αναθέτει τότε την αναπαλαίωση και την ανακατασκευή του κτιρίου στον πιο γνωστό αρχιτέκτονα της εποχής, τον Κυριακού, ο οποίος “βάζει” όλο το μεράκι του και τις γνώσεις του και μετατρέπει το σπίτι σε στολίδι. Στο “Μικρό Σεράι” γεννιούνται λίγα χρόνια μετά τα αδέλφια Δημήτρης και Αντρέας Φανουράκης. Ο Δ. Φανουράκης είχε μιλήσει στην “Π” για το ιδιαίτερο αυτό κτίσμα σημειώνοντας: “Το ότι αυτό το κτίριο υπάρχει ακόμα και στολίζει την “άχαρη” πόλη μας, οφείλεται αποκλειστικά στη μητέρα μου, τη Μαρία Φανουράκη, η οποία παρά τις όποιες οικονομικές δυσκολίες – αν και χήρα με δυο παιδιά να σπουδάζουν – αντιστάθηκε σθεναρά στους εργολάβους που “ξεκλήρισαν” ολόκληρη την περιοχή με τις αντιπαροχές.
Το “Μικρό Σεράι”, αν δεν ήταν η Μαρία Φανουράκη, τώρα θα ήταν κι αυτό πολυκατοικία όπως τόσα άλλα διατηρητέα. Κάποτε ολόκληρη η οδός Ευρώπης ήταν ένα στολίδι από μόνη της με πολλά αρχοντικά παλιά κτίρια, βουβούς μάρτυρες μιας άλλης εποχής”. Τον Οκτώβριο του 1979 το “Μικρό Σεράι” χαρακτηρίστηκε διατηρητέο και 4 μήνες αργότερα, στις 26 Φεβρουαρίου του 1980, η απόφαση αυτή δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Κυβερνήσεως. Το κτίσμα είναι διώροφο αλλά σε ένα τμήμα του σχηματίζεται και τρίτο επίπεδο.
Στεγάζεται με ξύλινη κεραμοσκεπή. Η κάτοψή του αναπτύσσεται σε σχήμα Γ. Οι δυο πτέρυγες ανοίγονται σε ευρεία αυλή. Το ισόγειο είναι κατασκευασμένο από πέτρα ενώ οι όροφοι είναι ξυλόπηκτοι. Στο εσωτερικό του οικοδομήματος διατηρούνται σημαντικά κατασκευαστικά και λειτουργικά στοιχεία όπως χαμάμ, κρήνη, κόγχες και θυρώματα.
Η ευρεία χρήση του ξύλου χαρακτηρίζει μορφολογικά το κτίσμα. Στις όψεις δημιουργούνται με ξύλο ενδιαφέρουσες κατασκευαστικά και μορφολογικά λύσεις, μοναδικές στην πόλη: Παράθυρα εν σειρά υπέρθυρα, γείσα, ψευδοπαραστάσεις και ανοιχτοί εξώστες με τα κιγκλιδώματά τους. “Έχουμε δαπανήσει πάρα πολλά χρήματα για την αναπαλαίωσή του και αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι το Υπουργείο Πολιτισμού όχι μόνο δεν βοηθάει εκείνους που προσπαθούν να αναδείξουν τα διατηρητέα, αλλά τους ταλαιπωρεί αφάνταστα και τους γυρίζει την πλάτη. Όσοι έχουν σχετική εμπειρία καταλαβαίνουν πολύ καλά τι εννοώ”.
