Έφυγε σήμερα το πρωί ο διεθνούς φήμης, κορυφαίος Κρητικός βιολόγος, Φώτης Καφάτος.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης τις 16 Απριλίου 1940. Ο πατέρας του Κώστας, από το Μοναστηράκι Ρεθύμνου, ήταν γεωπόνος. Έχει ένα αδελφό, τον Μηνά, ο οποίος είναι αστροφυσικός. Φοίτησε στο Λύκειο «Κοραής». Σπούδασε ζωολογία στο Πανεπιστήμιο Κορνέλτο 1961 και βιολογία στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1962. Έλαβε το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στη βιολογία το 1965.
Ήταν βοηθός καθηγητής στο Χάρβαρντ από το 1965 μέχρι το 1969, όταν και ανακηρύχθηκε καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο, θέση που διατήρησε μέχρι το 1994.
Το 1972 μέχρι το 1982 ήταν καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1982 καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης.
Το 1982 ίδρυσε το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, του οποίου ήταν πρόεδρος μέχρι το 1993, στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας στο Ηράκλειο Κρήτης. Την περίοδο 1993-2005 ήταν γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας.
Από το 2005 είναι καθηγητής ανοσογενομικής στο Ιμπίριαλ Κόλετζ του Λονδίνου.
Είναι μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1982, μέλος της Academia Europaea το 1991. Έχει εκλεγεί ξένο μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών το 2002 και της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου το 2003. Το 2007 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Αποτελεί ιδρυτικό μέλος και πρώτο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ) και μέλος του επιστημονικού του συμβουλίου. Διατέλεσε πρόεδρος μέχρι το 2010. Είναι πλέον επίτιμος πρόεδρος του ΕΣΕ.
Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία - Φώτης Καφάτος
Προς τιμή του η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστόμων (ΠΕΒ) έχει θεσμοθετήσει το θεσμό "Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία - Φώτης Καφάτος". Το βραβείο απονέμεται κάθε δύο χρόνια. Από το 2018 τελεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, το τμήμα Επικοινωνίας και Προβολής Έρευνας και Καινοτομίας του οποίου αναλαμβάνει την υποστήριξη και διάχυση της όλης διαδικασίας.
Το Βραβείο υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (Κρήτη), πρωτεργάτης της ίδρυσης του οποίου ήταν ο Φώτης Καφάτος.
Το βραβείο, το οποίο απονέμεται κάθε δύο χρόνια, φέρει την επωνυμία «Φώτης Καφάτος», ως συμβολική τιμή στον διεθνώς καταξιωμένο βιολόγο ερευνητή και δάσκαλο, με εξαιρετική συμβολή τόσο στην ερευνητική πορεία της σύγχρονης βιολογίας, όσο και σε εθνικά και ευρωπαϊκά θεσμικά ζητήματα. Τον Καθηγητή που ενέπνευσε γενεές βιολόγων και δημιούργησε στη χώρα μας ένα φυτώριο επερχόμενων γενεών.
Ο Φώτης Καφάτος ήταν πρωτοπόρος στην παγίωση της μοριακής προσέγγισης της έρευνας της Ανάπτυξης και στην καθιέρωση της Τεχνολογίας του Ανασυνδυασμένου DNA, χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνολογία σε αναλύσεις της μοριακής γονιδιακής εξέλιξης στα έντομα.
Υπήρξε ο θεμελιωτής του προγράμματος της χαρτογράφησης και αλληλούχισης του γονιδιώματος της Drosophila melanogaster και τη δεκαετία 2000 – 2010 ήταν πρωτοπόρος στην αποκρυπτογράφηση του κουνουπιού-φορέα της ελονοσίας στον άνθρωπο, καθώς και στην ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για την καταπολέμηση της ελονοσίας.
Τα επιστημονικά του επιτεύγματα έχουν αναγνωριστεί μέσα από πολυάριθμα μετάλλια, τιμητικούς τίτλους και αξιώματα καθηγητή και μέλους σε 9 Ακαδημίες, ανάμεσα στις οποίες η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ, η Royal Society of London (ξένο μέλος), η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών (Μέλος) και η Ποντιφική Ακαδημία Επιστημών.
Προς τιμήν του θεσμοθετήθηκε το Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία «Φώτης Καφάτος», το οποίο απονέμεται σε νέους επιστήμονες για το έργο τους.
Είναι μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1982, μέλος της Academia Europaea το 1991. Έχει εκλεγεί ξένο μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών το 2002 και της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου το 2003. Το 2007 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Αποτελεί ιδρυτικό μέλος και πρώτο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ) και μέλος του επιστημονικού του συμβουλίου. Διατέλεσε πρόεδρος μέχρι το 2010. Είναι πλέον επίτιμος πρόεδρος του ΕΣΕ.
Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία - Φώτης Καφάτος
Προς τιμή του η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστόμων (ΠΕΒ) έχει θεσμοθετήσει το θεσμό "Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία - Φώτης Καφάτος". Το βραβείο απονέμεται κάθε δύο χρόνια. Από το 2018 τελεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, το τμήμα Επικοινωνίας και Προβολής Έρευνας και Καινοτομίας του οποίου αναλαμβάνει την υποστήριξη και διάχυση της όλης διαδικασίας.
Το Βραβείο υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (Κρήτη), πρωτεργάτης της ίδρυσης του οποίου ήταν ο Φώτης Καφάτος.
Το βραβείο, το οποίο απονέμεται κάθε δύο χρόνια, φέρει την επωνυμία «Φώτης Καφάτος», ως συμβολική τιμή στον διεθνώς καταξιωμένο βιολόγο ερευνητή και δάσκαλο, με εξαιρετική συμβολή τόσο στην ερευνητική πορεία της σύγχρονης βιολογίας, όσο και σε εθνικά και ευρωπαϊκά θεσμικά ζητήματα. Τον Καθηγητή που ενέπνευσε γενεές βιολόγων και δημιούργησε στη χώρα μας ένα φυτώριο επερχόμενων γενεών.
Ο Φώτης Καφάτος ήταν πρωτοπόρος στην παγίωση της μοριακής προσέγγισης της έρευνας της Ανάπτυξης και στην καθιέρωση της Τεχνολογίας του Ανασυνδυασμένου DNA, χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνολογία σε αναλύσεις της μοριακής γονιδιακής εξέλιξης στα έντομα.
Υπήρξε ο θεμελιωτής του προγράμματος της χαρτογράφησης και αλληλούχισης του γονιδιώματος της Drosophila melanogaster και τη δεκαετία 2000 – 2010 ήταν πρωτοπόρος στην αποκρυπτογράφηση του κουνουπιού-φορέα της ελονοσίας στον άνθρωπο, καθώς και στην ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για την καταπολέμηση της ελονοσίας.
Τα επιστημονικά του επιτεύγματα έχουν αναγνωριστεί μέσα από πολυάριθμα μετάλλια, τιμητικούς τίτλους και αξιώματα καθηγητή και μέλους σε 9 Ακαδημίες, ανάμεσα στις οποίες η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ, η Royal Society of London (ξένο μέλος), η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών (Μέλος) και η Ποντιφική Ακαδημία Επιστημών.
Προς τιμήν του θεσμοθετήθηκε το Βραβείο Αριστείας στη Βιολογία «Φώτης Καφάτος», το οποίο απονέμεται σε νέους επιστήμονες για το έργο τους.
click wikipedia.gr - biol.uoa.gr
